Wat doen we als we symptomen van pijn hebben? Als het niet vanzelf overgaat, zoek je hoogstwaarschijnlijk verlichting
bij artsen en andere hulpverleners voor je kwaal. En misschien kom je er zo ook wel weer vanaf. Door die antibioticakuur of andere medicijnen. Deze weg bevalt je wellicht prima maar er zijn ook andere wegen die zomaar naar Rome kunnen leiden.
Bijvoorbeeld je stress verminderen waardoor de hoofdpijnen of die maagzweer wegblijven. Of dealen met die opgekropte boosheid die de spanning in je lijf veroorzaakt. Grote kans dat een overspannenheid of een burn-out terugkomt als je alleen de symptomen bestrijdt maar je er niet van bevrijdt door de kern te achterhalen: waarom ging je zo over je eigen grenzen heen?
Vertaald naar de ‘pijn’ in het bedrijfsleven worden die lastige pestkoppen misschien wel uit het team gezet. Of wordt een nieuwe leidinggevende aangesteld omdat de huidige de impasse niet weet te doorbreken. Maar wat als dat nou niet de kern van het probleem is? Dan kan het zomaar zijn dat andere medewerkers ineens hetzelfde pestgedrag gaan vertonen. Terwijl ze dat daarvoor helemaal niet deden! Of dat de volgende leidinggevende (en die daarna ook trouwens) de impasse ook niet weet te doorbreken.
De bron van het probleem is vaak een andere dan wat we met het oog waar kunnen nemen. Zowel in ons eigen systeem, ons lichaam, als op het werk. Als er op het werk sprake lijkt te zijn van zich herhalende patronen zet dan eens een andere bril op: de systemische bril.
Met een systemische bril kijk je naar een organisatie, of een afdeling of team, als één geheel. En dan weet je dat iedereen binnen dat geheel, binnen dat systeem, meewerkt om de huidige situatie in stand te houden. Dat gebeurt onbewust want ‘zo werken wij hier gewoon’. Nieuwe medewerkers worden ingewerkt en gedragen zich binnen de kortste keren naar wat het systeem van hen verlangt.
Als er echt verandering van betekenis nodig is, neem dan het hele systeem onder de loep. Kijk naar alle symptomen. Heb daarbij geen oordeel over het ongewenste gedrag maar onderzoek hoe en waarom dit gedrag het systeem in stand houdt. En ga op zoek naar patronen die om verandering vragen om zo een doorbraak te realiseren. Doe dat vanuit neutraliteit, de systemische bril is oordeelloos. Zo kunnen daders bijvoorbeeld net zo goed slachtoffers zijn en slachtoffers net zo goed daders (een ‘dader’ kan zomaar je meest betrokken medewerker zijn).
Deze bril laat je op een andere manier naar de werkelijkheid kijken. Als je zelf teveel onderdeel bent van een systeem, vraag dan ogen van buiten om je te helpen met hun onbevangen, heldere blik. Ook zij moeten er trouwens op bedacht zijn dat ze geen onderdeel uit gaan maken van het systeem.
Hanteer voor het gemak de vijf O’s:
- Oordeelloos (neem een neutrale positie in)
- Onderzoek (ga op zoek naar terugkerend ongewenst gedrag en patronen)
- Oorzaak (achterhaal de oorzaak hiervan)
- Oplossing (pas de juiste interventies toe om tot genezing te komen)
- Opruiming (neem de nodige maatregelen op onder- en/of bovenstroom niveau)
En dan kunnen er zomaar wondertjes gebeuren! Veranderen wordt ineens een stuk makkelijker, want…
“If you change the way you look at things, the things you look at change”
